Hodowla transgresyjna

Schemat ilustrujący rozszczepienie pośrednie (I) i dwa typy rozszczepienia trans- gresywnego (II i III). Na schemacie III oba typy rodzicielskie są jednakowych rozmiarów i dlatego umieszczone są na jednej linii pionowej reprezentującej na skali wielkość 5. Skala jest oczywiście dowolna. na podstawie: Edmund Malinowski : Genetyka 1978 PWN

Różnice pomiędzy hodowlą kombinacyjną i transgresyjną polegają na ich ukierunkowaniu oraz na wykorzystaniu odmiennych zjawisk genetycznych. W hodowli kombinacyjnej chodzi o połączenie w nowej odmianie różnych cech, podczas gdy w hodowli transgresyjnej — o nagromadzenie licznych, a jeśli to możliwe, wszystkich czynników dziedzicznych wpływających pozytywnie na ukształtowanie jednej określonej cechy. Zjawiska transgresji z reguły są genetycznie kontrolowane przez geny polimeryczne (działające w tym samym kierunku), modyfikacyjne lub komplementarne. Dzięki współdziałaniu takich genów zmienność poszczególnych cech może w dalszych generacjach znacznie przekroczyć granice charakterystyczne dla form rodzicielskich, a nawet spowodować ujawnienie się nowych właściwości. Transgresji w wyniku korzystnego połączenia czynników genetycznych można oczekiwać szczególnie w wypadku poligenicznych cech ilościowych, takich jak wielkość liści i owoców, wysokość roślin, niepodatność na wylęganie, termin dojrzewania, zawartość białka, plon ogólny itd. [przyp.: skanera -> moc zawartość żywicy etc.]

Ponieważ genetyczny skład odmiany najczęściej nie jest znany, pomyślny wynik zależy od mniej lub więcej przypadkowego doboru właściwych komponentów krzyżówkowych. Przypadkowość tę można w hodowli transgresyjnej w pewnym stopniu ograniczyć, wykonując „na wyczucie" liczne skrzyżowania i wybierając do dalszej selekcji tylko te, w których na podstawie ścisłej obserwacji rodów pokoleń F1 i F2 stwierdzono występowanie form wykazujących transgresję pożądanych właściwości. Pochodzenie krzyżowanych partnerów rodzicielskich z różnych rejonów geograficznych (ewentualnie nawet z różnych ośrodków genetycznych) oraz odmienny skład komponentów plonu u obu tych form mogą również korzystnie wpłynąć na wynik hodowli transgresyjnej. Formy rodzicielskie, fenotypowo różniące się znacznie między sobą pod względem danej cechy, są również najprawdopodobniej odmienne genetycznie i tym samym w większym stopniu rokują nadzieję wystąpienia transgresji, niż np. blisko spokrewnione odmiany.

Tok postępowania jest w hodowli transgresyjnej w zasadzie taki sam jak w hodowli kombinacyjnej

Do EDYCJI - Kopia tekstu z podrecznika