Dgrowbox.gif

Z kodem HASZYSZ dostajesz 20% zniżki w growbox.pl

Pierwiastki niezbędne dla roślin

Z www.Wiki.Haszysz.com
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Odżywianie mineralne - poza pierwiastkami, zwanymi organogenami, to znaczy oprócz węgła, wodoru i tlenu, pobieranych w postaci dwutlenku węgla, wody oraz tlenu atmosferycznego, rośliny potrzebują również pierwiastków mineralnych. Pobierane są one z gleby za pomocą systemu korzeniowego, a następnie transportowane w górę rośliny przez tkanki przewodzące.

Niezbędne dla rośliny są te pierwiastki, bez których roślina nie może przejść całego cyklu rozwojowego. Od kiełkowania aż do wydania nasion i których nie można zastąpić, innymi pierwiastkami. Dotychczas wykazano, że niezbędne dla roślin są następujące pierwiastki mineralne:

Makroelementy:

  • P- fosfor
  • N-azot
  • S-siarka
  • K-potas
  • Mg –magnez

Miktoelementy

  • Fe-żelazo
  • Mn-mangan
  • Cu-miedź
  • Zn-cynk
  • B-bor
  • Mo-molibden


Podział pierwiastków pokarmowych roślin według ich właściwości fizjologicznych i biochemicznych.

I. Organogeny.

węgiel, tlen, wodór

Pobieranie i transport: Węgiel pobierany w postaci CO2.Wodór pobierany w postaci H2O.Tlen pobierany w postaci O2 oraz H2O

Funkcje fizjologiczne i właściwości biochemiczne: Podstawowe składniki cząsteczek związków organicznych. Atomy węgla tworzą łańcuchy lub pierścienie, do których przyłączają się atomy H lub O, a także grup; — COOH, — CHO, — NH2, - SH itp.


II. Niemetale:

azot, siarka, fosfor, bor

Pobieranie i transport: Pobierane w postaci utlenionej jako aniony NO3-, SO4 2-,HPO4 2-, H2PO4 -, BO3 –3. Azot również jako NH4+. Transportowane w postaci jonów nieorganicznych lub też w postaci cząsteczek organicznych np. aminokwasów - amidów, estrów itp.

Funkcje fizjologiczne i właściwości biochemiczne: Ważne składniki związków organicznych. NO3- i SO4-2 są redukowane do — NH2 i - SH, a następnie przyłączane do łańcuchów lub pierścieni węglowych. PO4 -3 oraz BO3 -3 tworzą estry z alkoholami (cukrami).


III. Metale alkaliczne i ziem alkalicznych:

potas, sód, magnez, wapń

Pobieranie i transport: Pobierane w dużych ilościach jako kationy i w tej postaci również transportowane

Funkcje fizjologiczne i właściwości biochemiczne: Są przede wszystkim wiązane sorpcyjnie z substancjami organicznymi. Wywierają niespecyficzny wpływ na hydratację biokoloidów, a przez to wpływają na działanie enzymów. Mogą się nawzajem wypierać. Ca i Mg są częściowo wiązane w postaci chelatów, w związku z czym Mg wykazuje specyficzne działanie - jako aktywator enzymów.


IV. Metale ciężkie:

żelazo, mangan, miedź, cynk, molibden

Pobieranie i transport: Pobierane jako kationy lub chelaty metali (z wyjątkiem Mo pobieranego w postaci anionu MoO4 -2). Transportowane jako chelaty metali lub jony nieorganiczne.

Funkcje fizjologiczne i właściwości biochemiczne: Przede wszystkim składniki enzymów oksydoredukcyjnych, których działanie polega na zmianach wartościowości metalu (Fe, Cu). Mn i Zn działają jako aktywatory enzymów, podobnie jak Mg. Tendencja do tworzenia chelatów.


Fizjologiczna rola makro i mikroskladników mineralnych.

Funkcje pierwiastków mineralnych. Pierwiastki mineralne pełnią następujące funkcje w roślinach: Wchodzą w skład niektórych związków organicznych; na przykład azot i siarka stanowią istotny składnik białek, a zatem i enzymów, magnez - chlorofilu, fosfor bierze udział w budowie kwasów nukleinowych, a także nukleotydów i koenzymów. Niektóre pierwiastki (o charakterze metali) są aktywatorami enzymów, przy braku tych pierwiastków dany enzym może być całkowicie nieczynny. Takimi aktywującymi jonami są na przykład jony Mg2+, Mn2+, K+. Pewne pierwiastki wchodzą w skład enzymatycznych układów oksydoredukcyjnych komórki, których działanie polega w zasadzie na transporcie elektronów; dotyczy to tych pierwiastków,które mają zdolność zmieniania wartościowości (żelazo, miedź, mangan);

Makroelementy współuczestniczą w utrzymaniu odpowiedniej równowagi pomiędzy kationami jednowartościowymi (K+) a dwuwartościowymi (Ca"+, Mg"+). Równowaga taka ma duży wpływ na utrzymanie biokoloidów cytoplazmy w odpowiednim stopniu uwodnienia. Ponadto pewne jony biorą udział w tworzeniu układów buforowych, wpływających na odczyn komórki. Makroelementy występujące w soku komórkowym w większych ilościach wpływają na potencjał osmotyczny komórki oraz na jej siłę ssącą.

Ogólne objawy niedoboru pierwiastków mineralnych u roślin.

Niedobór każdego z makro i mikroelementów wywołuje u roślin specyficzne objawy chorobowe. Mogą być one charakterystyczne dla różnych roślin i będą szczegółowo omówione na dalszych stronach. Najczęściej można zaobserwować następujące ogólne symptomy. Zahamowanie wzrostu. W zasadzie brak każdego z podstawowych pierwiastków hamuje wzrost, najostrzej jednak objaw ten występuje przy braku N, P, K.

Chloroza. Pospolitym symptomem deficytu pewnych pierwiastków jest chloroza, polegająca na zmniejszonej zawartości chlorofilu i w związku z tym na braku zielonego zabarwienia. Często chloroza obejmuje jedynie miękisz liścia pomiędzy żyłkami lub brzegi liścia.

Nekroza (martwica), polegająca na zamieraniu części rośliny jest również częstym objawem braku pewnych pierwiastków. Najczęściej zamierają fragmenty blaszki liściowej, tworząc charakterystyczne plamy, zasychają całe liście, poczynając od brzegów lub od środka bądź zamierają wierzchołki wzrostu łodygi. Zabarwienie łodygi i liści. Nadmierne wytwarzanie czerwonego barwnika — antocyjanu i wynikające stąd czerwone lub fioletowe zabarwienie łodyg i liści może być wywołane niedoborem pewnych pierwiastków (zwłaszcza N i P).

Zaburzenia w tworzeniu się nasion i owoców. Zaburzenia są końcowym i z rolniczego punktu widzenia najważniejszym objawem zakłóceń w odżywianiu mineralnym. Zwłaszcza niedostatek N, P, K i Ca powoduje słabe wykształcenie nasion i owoców albo zupełny ich brak.

Lokalizacja objawów.

Symptomy niedoboru pierwiastka mineralnego w postaci chlorozy lub nekrozy występować mogą wyraźniej na starszych liściach lub też w innych przypadkach - na młodszych liściach; zależy od zdolności jego przemieszczania się w roślinie.

Potas, a także azot, fosfor i magnez zalicza się do pierwiastków ruchliwych. W przypadku deficytu mogą być one wycofywane ze starszych liści i kierowane do młodszych. Starsze liście zostają w ten sposób niejako zagłodzone i wykazują wyraźne objawy chorobowe, podczas gdy młodsze liście rozwijają się początkowo normalnie, stąd objawy braku K, N, P i Mg występują przede wszystkim na starszych liściach.

Wapń, a także żelazo, bór i miedź oraz siarka należą do pierwiastków mało ruchliwych. Odłożone w starszych liściach zostają w nich unieruchomione i nie mogą być wycofane do młodszych liści, które odczuwają wskutek tego ich niedostatek. Stąd objawy braku Ca, Fe, B, Cu i S występują przede wszystkim na młodszych liściach.


Źródło: [[1]] większa cześć tekstu zapewne pochodzi z : Witold Czerwiński: Fizjologia roślin. Warszawa: PWN